Kuru üzüm neye iyi gelir? Nasıl kurutulur? Faydaları ve zararları
Kuru üzüm, hem atıştırmalık olarak hem de kurabiye, kek ya da ekmeklere lezzet katmak için yaygın olarak kullanılan besleyici ve lezzetli bir meyvedir. Kurutma işlemi üzümde bulunan besinleri yoğunlaştırdığı için taze üzümden daha fazla antioksidan içerir. Şeker ve kalori miktarı yüksektir. Ancak ölçülü tüketildiğinde son derece faydalıdır. Mineraller, vitaminler ve enerji için iyi bir kaynaktır. Sindirime yardımcı olur ve kabızlığı önleyebilir, kemikleri güçlendirir, ağız sağlığını korur, kanda demir seviyesini arttırarak anemiyi önleyebilir, kanser ve kalp hastalıklarına karşı korunmamıza yardımcı olabilir. Tatlıya düşkünseniz, sağlıksız, şekerli atıştırmalıkların yerine kuru üzümü tercih edebilirsiniz.
Kuru üzümün besin değeri
Yarım fincan kuru üzüm aşağıdaki besinleri, vitamin ve mineralleri içerir:
- Kalori: 217
- Protein: 2 g (gram)
- Yağ: 0 g
- Karbonhidrat: 58 g
- Şeker: 45 g
- Lif: 3,3 g
- Demir: 1,3 mg (miligram)
- Kalsiyum: 45 mg
- C vitamini: 1,66 mg
- Potasyum: 531 mg
- Manganez
- Magnezyum: 24,9 mg
- Fosfor: 70 mg
- B6 vitamini
- Sodyum: 18,3 mg
- Bakır
Tüm bu besinler yanında kuru üzüm kemik ve eklem sağlığı için çok önemli bir mineral olan bor içerir. Kuru üzümde ayrıca fenoller ve polifenoller gibi vücudun kronik hastalıklardan korunmasına yardımcı olan antioksidanlar ve özellikle ağız bakterileriyle savaşan fitokimyasallar bulunur.
Kuru üzüm kalorisi
Aşağıda farklı miktarlarda kuru üzümün içerdiği kalori oranlarını görebilirsiniz:
- 100 gram: 299 kalori
- Çeyrek fincan: 108 kalori
- Yarım fincan: 216 kalori
- 1 avuç (yaklaşık 30 gram): 90 kalori
Kuru üzümün faydaları
- Kuru üzüm kalp ve damar sağlığını korur
- Ağız sağlığını destekler
- Zengin bir vitamin ve mineral kaynağı olarak bağışıklık sistemini güçlendirir
- İçerdiği antioksidanlar sayesinde kansere karşı korur
- Sindirim sistemi için çok yararlıdır
- Katarakt gibi göz hastalıklarını önler
- Ağızda plak oluşumunu engeller
- Özellikle siyah kuru üzüm kansızlığı önler
Kuru üzüm neye iyi gelir?
Kalp sağlığını destekler
Kuru üzüm gibi yüksek potasyumlu ve düşük sodyumlu gıdalar yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç gibi durumlardan korunmamıza yardımcı olabilir. Araştırmalar kuru üzümün kan basıncını ve kan şekerini düşürerek kalp hastalığı riskini azalttığını göstermektedir. Ayrıca içerdiği lif, LDL (iyi kolesterol) HDL’yi (kötü kolesterol) düşürerek kalp ve damar sağlığını korur.
Kronik hastalıklara ve kansere karşı koruyucudur
Kuru üzüm zengin bir antioksidan kaynağıdır. Vücudu yaşlanma ve zararlı alışkanlıklar gibi doğal faktörlerin neden olduğu hücre hasarından koruyabildikleri için besinlerden aldığımız antioksidanlar çok önemlidir. Araştırmalar, antioksidanların diyabet, osteoporoz ve kanser gibi kronik hastalık riskini azalttığını göstermektedir.
Sindirim sistemi için faydalıdır
Kuru üzümün içerdiği çözünür lifler sindirime ve yiyeceklerin bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Ayrıca anti-enflamatuar özelliklere sahip bir protein olan tartarik asit içerir. Araştırmalar, tartarik asitin bağırsaktaki faydalı bakterileri besleyerek bağırsak fonksiyonunu iyileştirebileceğini göstermektedir. Ayrıca kuru üzüm, demir, bakır, magnezyum ve potasyum gibi faydalı mineraller içerir. Bunlar pH ölçeğindeki alkali veya bazik minerallerdir ve mide asitinin dengelenmesine yardımcı olabilir.
Ağız sağlığını destekler
Kuru üzümdeki oleanolik ve linoleik asit gibi antioksidanlar antibakteriyel özelliktedir ve ağızda plak oluşumuna neden olan bakterileri engelleyebilirler. Ayrıca pH seviyesini koruyarak tükürüğün fazla asidik hale gelmesini ve diş çürümesini önleyebilir.
Kuru üzüm kansızlığı (anemi) önler mi?
Özellikle siyah kuru üzüm, kırmızı kan hücreleri üretimi ve vücutta oksijenin taşınması için gerekli olan demir, bakır ve vitaminler açısından zengindir. Bu şekilde aneminin (kansızlık) önlenmesine yardımcı olabilir.
Göz sağlığını korur
Kuru üzümde bulunan antioksidanlardan biri olan polifenoller, gözlerdeki hücreleri serbest radikal hasarından ve bu hasarın neden olabileceği yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve katarakt gibi göz bozukluklarından korumaya yardımcı olabilirler.
Kuru üzüm nasıl tüketilmeli?
Üzüm pek çok şekilde tüketilebilir. Hem yeşil hem de kuru üzüm çok faydalıdır. Üzümü taze, suyu veya hoşaf yaparak tüketebilirsiniz. Ayrıca çerez olarak, basta ve keklere katarak yenebilir. Üzüm sirkesi de olarakta sade veya salatalara katarak kullanabilirsiniz.
Kuru üzüm günde kaç tane yenmeli?
Her gün bir avuç kuru üzüm (yaklaşık 90 adet) yiyebilirsiniz. Ancak bu miktarı diğer günlük yemeniz gereken meyve miktarına (5 porsiyon, ya da 400 gr) eklemeniz gerekir. Bu miktarda kuru üzümü 1.5 porsiyon olarak kabul edebilirsiniz.
Kuru üzüm çok yenirse ne olur?
Kuru üzüm genel olarak güvenli ve faydalı bir besindir. Ancak çok fazla yerseniz içerdiği çözünür lifler nedeniyle gaz, şişkinlik, karın ağrısı hatta ishal gibi sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir. Ayrıca kilo almaya neden olabilir. Kaloriyi azaltmak istiyorsanız sınırlı tüketin.
Üzüm nasıl kurutulur?
Güneşte üzüm kurutma
- Standart kuru üzümler genellikle çekirdeksiz yeşil üzümlerden elde edilir, ancak farklı üzüm türlerini de kurutmak mümkündür.
- Öncelikle üzümlerinizin büyük saplarını ayıklayın ve güzelce (3-4 kez) yıkayın.
- Büyük bir tencereye su koyun ve su ısınmaya başladığında üzümleri ekleyin. (üzümleri hafifçe haşlamak kabuklarını yumuşatır ve eşit şekilde kurumalarına yardımcı olur)
- 2-3 dakika içinde üzümler su üzerine çıktığında ve kabukları hafifçe çatladığında tencerenin altını kapatın ve üzümleri sudan çıkarın. Fazla haşlanmasına izin vermeyin.
- Üzümler soğuduktan sonra büyük bir tepsiye pamuklu bir bez ya da temiz bir mutfak havlusu serin ve üzümleri tepsiye yayın.
- Tepsiyi kuru ve güneşli bir yere koyun. Gece hava sisli ve nemli ise tepsiyi içeri alın. Sabah tekrar dışarı çıkarın. Ara ara güneşe maruz kalmaları için üzümleri çevirin.
- Bu işlemi üzümler kuruyana kadar 2-3 gün tekrarlayın.
- Üzümleri kuruduktan sonra hava geçirmez bir kaba koyun. Kabı da serin bir yerde veya buzdolabında saklayın.
- Kurutmak için üzüm seçerken çok olgunlaşmamış tatlı üzümleri tercih edin. Aşırı olgunlaşmış üzümlerin kuruması daha uzun sürer ve çürüyebilirler. Ayrıca kurutma sırasında aralarda çürüyen olursa mutlaka ayıklayın.
Fırında üzüm nasıl kurutulur?
- Güneşte üzüm kuruturken takip ettiğimiz aşamaları (ayıklama, yıkama) takip edin
- Haşlanmış üzümler soğuduktan sonra yağlı kâğıt serdiğiniz fırın tepsisine yayın
- 90 dereceye getirdiğiniz kapağı hafif aralık fırında yaklaşık 3 saat kadar pişirin.
- Ara ara üzümleri kontrol edin daha erken ya da daha geç kuruyabilir. İstediğiniz kıvama geldiğinde tepsiyi fırından çıkarın.
- Kurumuş üzümler soğuduktan sonra hava geçirmez bir kapta, serin bir yerde veya buzdolabında saklayın.
Kuru üzüm nasıl saklanır?
Kuru üzümün raf ömrü taze üzüme göre kesinlikle çok daha uzun olsa da, yine de bozulabilir. Marketten aldığınız kuru üzümün kutusunu açmadığınız ve serin, ışık almayan bir yerde sakladığınız sürece raf ömrü bir yıl, açıldıktan sonra ise 6 aydır. Ancak buzdolabında ağzı sıkıca kapatılmış bir kapta saklayarak bu süreyi uzatabilirsiniz. Bu süreden sonra da halâ güvenle yiyebilirsiniz ancak kalitesi büyük ölçüde azalmış olacaktır.
Kuru üzümü ister mutfak dolabında ister buzdolabında saklayın, nemlenmeyi ve küf oluşumunu önlemek için kabın sıkıca kapatıldığından emin olun.
Kuru üzümün bozulduğunu nasıl anlarız?
Kuru üzümler uzun süre saklandığında, nemi buharlaştığı için çok sertleşebilir ve çiğnenmesi zorlaşır. Bu her zaman bozulduğu anlamına gelmez, ancak aromanın büyük ölçüde azaldığını gösterir. Hala birkaç saat ılık suda bekletilerek yemeklerde ya da keklerde kullanılabilir. Ancak ıslatılmış üzümler çabuk bozulabilecekleri için hemen kullanmanız gerekir. Peki kuru üzümün bozulduğunu nasıl anlarız:
- Koku: Kuru üzümün bozulduğunu anlamak için en iyi yöntem koklamaktır. Eğer ekşi veya çürümüş kokuyorlarsa bozulmuşlardır. Atmanız gerekir. Her ihtimale karşı altı aydan uzun süre sakladığınız herhangi bir kuru meyveyi tüketmeden önce kesinlikle koku değişikliklerini kontrol edin.
- Küf: Kurutulmuş meyvelerde çok nadir görülen bir durum olsa da üzümlerin herhangi bir yerinde küflenme belirtisi varsa atılmalıdır.
- Renk bozulması: Her zaman bozulduğuna işaret etmese de lezzetin büyük ölçüde azaldığı anlamına gelir.
Kuru üzümün zararları
Kuru üzümün zararından çok faydası olsa da fazla tüketildiğinde:
- Kilo almaya neden olabilir.
- İçerdiği lif nedeniyle gaz, şişkinlik, kramp gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
- Pestisit maruziyetine neden olabilir.
Yorum gönder